9.Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Soruları

"Güçsüzün incindiği ve hakkını alamadığı bir toplum yücelemez." Aşağıdaki ifadelerden hangisi bu hadisin mesajıyla uyumludur?

Hz. Muhammed peygamberlik görevi verilmeden önce de haksızlığa karşı duruyor ve haklının yanında yer alıyordu. Bundan dolayı Erdemliler Topluluğu'na (Hilfu'l-Fudul) katılmıştı çünkü bu topluluğun amacı haksızlığa uğrayan, güçsüz ve kimsesiz insanların hakkını korumaktı.

Bu paragrafta Peygamberimizin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Din, insanın değer yargılarını oluşturmada en önemli faktör kabul edilir. Çünkü insanın bu hayatı nasıl yaşayacağı, ölümden sonra hayatın karşılığının ne olacağı, ebedi mutluluğa nasıl ulaşılacağı vb. sorulara yönelik dinin insana teklif ettiği inanç ve değerler insan kişiliğini etkilemektedir. Bundan dolayı dinî ya da ahlaki değerlerin yanlış anlaşılması ve yorumlanmasının, bireyin davranışlarını ve değer yargılarını olumsuz yönde etkileyeceğine dikkat edilmelidir.

Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Kureyş kabilesinden bir kadın hırsızlık yapar. İleri gelenlerin bazısı Hz. Peygamberin çok sevdiği Usame'ye giderler. Usame kadının affedilmesi için aracı olur ve Peygamberimiz buna çok üzülür.Ayağa kalkar ve şunları söyler: "Ey insanlar, sizden öncekiler, varlıklı biri hırsızlık yaptığında ona dokunmazlar; zayıf biri yaptığında onu cezalandırırlardı. Allah onları bu yüzden helak etti. Allah'a yemin ederim, bu suçu işleyen Muhammed'in kızı Fatıma da olsa onun cezasını veririm."

Bu parçadaki altı çizili cümle Hz. Peygamberin aşağıdaki hangi özelliğiyle ilgilidir?

Başkalarının haklarını korumak üzere cesur davranan kişilerin bu davranışının gerçek bir kahramanlık olması, yalnızca Allah rızası için yapılmasıyla mümkündür. Gösterilen cesaretin erdem sayılabilmesi için; benlik, kibir, hâkimiyet kurma düşüncesi, riya, çıkar isteği gibi durumların olmaması gerekir. Dini ve insanı korumak gibi üstün amaçlarla hareket edildiği takdirde gösterilen cesaret, gerçek bir şecaat örneği olacaktır.

Bu metinden aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

İslam dini bireye öğütlediği ahlaki ilkelerle, kişilik gelişimine olumlu yönde etki eden mesajlar içerir.

Buna göre aşağıdaki ayetlerden hangisi örnek olarak verilebilir?

Tarihî süreç içerisinde oluşan örf ve adetlerin ortaya çıkmasında pek çok faktör etkilidir. Din, bu faktörlerin en önemlilerindendir. Bu nedenle kültürümüzdeki birçok uygulama dinden etkilenmiştir.

Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kültürümüzde dinin etkilediği uygulamalardan biri değildir?

Din, kişinin düşünce dünyasına ve pratik hayatına anlam ve değer katar. Din; dürüstlük, sorumluluk, adalet gibi ahlaki değerleri öğütleyerek insanı iyiliğe yöneltir. Dolayısıyla iyi insanın sahip olduğu değerlerde dinin etkisi açıkça görülür.

Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi dinin etkisiyle ortaya çıkan davranışlardan biri değildir?

Din, toplumun birlik ve beraberliğini kuvvetlendiren en önemli unsurdur. Dinin yardımlaşma ve dayanışmayı öğütleyen hükümleri toplum hayatı için vazgeçilmezdir.

Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi dinin yardımlaşma ve dayanışmayı sağlayan hükümlerinden birisi değildir?

“Mümin erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar... Mü’min kadınlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar...” (Nûr suresi, 30-31. ayetler.)

Bu ayette altı çizili kavram aşağıdaki tanımlardan hangisiyle uyuşmaktadır?

“Onlar öyle kimselerdir ki, halk kendilerine, ‘İnsanlar size karşı ordu toplamışlar, onlardan korkun.’ dediklerinde, bu söz onların imanını artırdı ve ‘Allah bize yeter, O ne güzel vekildir!’ dediler.” (Âl-i İmrân suresi, 173. ayet.)

Bu ayette vurgulanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

• “İman etmedikçe cennete giremezsiniz, birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Size, yaptığınız takdirde birbirinizi seveceğiniz bir iş göstereyim mi? Aranızda selâmı yayın.” (Müslim, İman, 93)

• “Kim Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsa, misafirine ikramda bulunsun. Kim Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsa, akraba ile irtibatını sürdürsün...” (Buhârî, Edeb, 85.)

Bu iki hadiste yer alan ortak vurgu aşağıdakilerden hangisidir?

• İnsanın iç yapısını, bedenî ve ruhî boyutuyla insan benliğinin eğilimlerini, ruhsal hayatın bütününü ve beşerî kişiliği ifade eden kavrama denir.

• İnsanın içinde bulunduğu toplumun ahlak anlayışı ve değerler sistemine uygun bir davranış tarzını benimsemesine denir.

Tanımları verilen kavram çifti aşağıdakilerden hangisidir?

“…(Haklarında şahitlik ettikleriniz) zengin olsunlar, fakir olsunlar Allah onlara (sizden) daha yakındır. Hislerinize uyup doğruluktan sapmayın, (şahitliği) eğer, büker (doğru şahitlik etmez), yahut şâhidlik etmekten kaçınırsanız (biliniz ki) Allah yaptıklarınızdan haberdardır.” (Nisâ suresi, 135. ayet.)

Bu ayet temel değerlerimizden hangisine vurgu yapmaktadır?

“Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, anne babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine ‘öf!’ bile deme, onları azarlama, ikisine de güzel söz söyle. Onlara merhametle ve alçak gönüllülükle kol kanat ger. ‘Rabbim! Onlar nasıl küçükken beni şefkatle eğitip yetiştirdilerse şimdi sen de onlara merhamet göster’ diyerek dua et. “Kalplerinizdekini en iyi bilen rabbinizdir. Eğer iyi olursanız bilesiniz ki Allah kendisine yönelenleri bağışlayıcıdır. Akrabaya, yoksula ve yolcuya hakkını ver. Gereksiz yere de saçıp savurma! “Çünkü savurganlar şeytanların dostlarıdır. Şeytan da rabbine karşı çok nankördür. Eğer Rabbinden umduğun (beklemek durumunda olduğun) bir rahmet için onların yüzlerine bakamıyorsan, hiç olmazsa kendilerine gönül alıcı bir söz söyle. “Eli sıkı olma, ölçüsüzce eli açık da olma, sonra kınanacak, kendi kendine hayıflanacak duruma düşersin!”

(İsrâ suresi, 23-29. ayetler.)

Bu ayetlerde aşağıdaki ilkelerden hangisi yer almaz?

Doğruluk, eşitlik, denklik, denge, gerçeğe uygun hükmetme, doğru yolu izleme, dürüstlük, tarafsızlık gibi anlamlara gelen

........... , sosyal yapıyı şekillendiren temel değerlerdendir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki kavramlardan hangisi getirilmelidir?

Cahil ile dost olma ilim bilmez, irfan bilmez, söz bilmez, üzülürsün

Saygısızla dost olma usul bilmez, adap bilmez, sınır bilmez, üzülürsün

Açgözlü ile dost olma ikram bilmez, kural bilmez, doymak bilmez, üzülürsün

Kibirliyle dost olma hal bilmez, ahval bilmez, gönül bilmez, üzülürsün.

                                                                 ŞEYH EDEBALİ

Bu dörtlük, aşağıdaki hadislerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?

(I)Tarih boyunca birçok toplum ve medeniyet gelip geçmiştir.

(II)Her toplumun insan ilişkilerini düzenlemek için yazılı veya yazısız bazı kuralları vardır.

(III)Din, ahlak, örf, adet, gelenek ve hukuk toplum düzenini sağlamada belirleyici olan unsurlardır.

(IV)Din, ortaya koyduğu ölçülerle insanlar arası ilişkileri etkileyen değerleri belirler.

(V)Böylelikle bireyin ve toplumun nesilden nesile aktarılan değer yargılarını da şekillendirir.

Numaralanmış cümlelerden hangisi değerlerin oluşumunda dinin etkisine değinmektedir?

Karakterli insan davranışlarını toplumun değer yargılarına uygun biçimde yönetebilen, değerler sistemini içselleştirmiş olan kimsedir. Nitekim şahsiyetin ve karakterin hem doğuştan getirilen hem de çevre ile etkileşim içerisinde geliştirilip kazanılan özelliklerden meydana geldiğine dair zamanımızdaki anlayış Müslüman âlimler tarafından da benimsenmiştir. Gazzâlî’ye göre insan tabiatı dört unsurdan oluşur ve bunlar onun bütün psikolojik eğilimlerinin, ilgi ve davranışlarının kaynağını teşkil eder. Rabbâniyet, behîmiyet (hayvâniyet), sebûiyet ve şeytâniyet diye sıralanan bu unsurlardan rabbâniyet bağımsızlık, üstünlük, başarılı olma, engelleri aşma, amacına ulaşma, önder olma, sevilme ve beğenilme gibi istek ve eğilimlerin çıkış kaynağı, psikolojinin adlandırmasıyla “kendini gerçekleştirme” melekesidir.

Bu parçadan hareketle aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz?

(I) Yeni doğan çocuğa isim konması, tüm kültürlerde olduğu gibi Anadolu’da da önemsenen bir olaydır.

(II) Ülkemizde en çok kullanılan adlar arasında Hz. Peygamber (s.a.v.) ve onun soyundan gelen kimselerin isimleri yer almaktadır.

(III) Sahabe isimleri de sıkça kullanılmaktadır.

(IV) Yeni doğan çocukların kulağına ezan okunması yaygın bir uygulamadır.

(V) Beşikteki uygulamalardan cenazesinde okunan salâya kadar kişinin hayatı boyunca yaşadığı pek çok olayda dinin kültüre olan etkilerini görmek mümkündür.

Numaralanmış cümlelerden hangisinde örf-adetlerimizde dinin etkisine örnek verilmemiştir?