SORU BANKASI Filtrele

İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar Ünite / Modül Soruları


Soru 1

Sözlük anlamı “kardeş tutmak, kardeş edinmek” anlamlarına gelir. Alevilik- Bektaşilik’te evli olan iki kişinin aileleriyle birlikte, kurban keserek hayat boyu yol kardeşi olmaya Hakkın ve halkın huzurunda ikrar verip kardeş olmasıdır. Hz. Peygamberin Medine’ye hicretinden sonra, hicret eden muhacirlerle onlara yuvalarını açan Ensar arasında yaptığı kardeşlik (muahat) uygulamasına dayandırılır.

Bu parçada açıklanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) MusahiplikB) GülbanklıkC) Yoldaşlık
D) CandaşlıkE) Ensarlık

Soru 2

Verilen bulmacada aşağıdaki açıklamalardan hangisinin karşılığı yoktur?

A) Varlıkların hakikatini ve ilahî sırları tefekkür ve ilham yoluyla kavrama, gerçeği bilme.
B) Temizlenme, nefsi manevi kirlerden arındırma, kusurlardan arıtıp temiz duruma getirme.
C) Samimiyet, içtenlik, tutum ve davranışlarınızda sadece Allah’ın rızasını gözetmek, sözün öze uyması.
D) Allah’ın (c.c.) zatı dışındaki bütün varlıklar. İnsanı Allah’tan (c.c.) uzaklaştıran her şey.
E) Bir tarikata girme, intisap etme ve o tarikatın gereklerini yerine getirerek manevi bakımdan yol alma.

Soru 3

Abdülkadir Geylanî’ye (ö.1165) nispet edilen İslam dünyasının en yaygın tarikatıdır. Irak merkez olmak üzere İslam dünyasının hemen her tarafına yayılmıştır. Bu tasavvuf kolunda, seyrü süluk, Allah’ın (c.c) yedi isminin zikredilmesiyle gerçekleştirilir. Her vakit namazının ardından çeşitli adlar altında birçok dua yapılır. Bu tarikatta halvet (insanlardan uzaklaşma) ve rabıta (bağlantı hâli) uygulamaları da bulunmaktadır.

Parçada açıklaması verilen tarikat aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nakşibendilik B) Yesevilik
C) Kadirilik D) Rifaîlik
E) Mevlevilik

Soru 4

“Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki size merhamet edilsin.” (Hucurât suresi, 10. ayet.)

Aşağıdaki hadislerden hangisi içerik bakımından bu ayetten farklıdır?

A) “İyi şeyler söyleyerek iyi sözler taşıyarak (küs) insanların arasını bulmaya çalışan kimse yalancı sayılmaz.” (Tirmizî, Birr, 26.)
B) “Müminler, birbirlerini sevmede, birbirlerine merhamet ve şefkat göstermede, tıpkı bir organı rahatsızlandığında diğer organları da uykusuzluk ve yüksek ateşle bu acıyı paylaşan bir bedene benzer.” (Müslim, Birr, 66.)
C) “...Kişiye Müslüman kardeşini küçük görmesi kötülük olarak yeter. Her Müslümanın kanı, malı ve ırzı (diğer) bir Müslümana haramdır.” (Müslim, Birr, 32.)
D) “İyi arkadaşla kötü arkadaş misk taşıyan kimse ile körük üfüren kimse gibidir. Misk taşıyan ya sana onu ikram eder yahut sen ondan (miski) satın alırsın ya da ondan güzel bir koku duyarsın. Körük üfüren kimse ise ya elbiseni yakar ya da ondan kötü bir koku duyarsın!” (Buhârî, Sayd, 31.)
E) “Birbirinizden nefret etmeyin, birbirinize haset etmeyin, birbirinize sırt çevirmeyin. Ey Allah’ın kulları, kardeş olun. Bir Müslümanın din kardeşiyle üç günden fazla küs durması helâl olmaz!” (Buhârî, Edeb, 62.)

Soru 5

Rifaîliğin on üçüncü yüzyılda Anadolu’ya girdiği düşünülmektedir. Sonraki dönemlerde İstanbul, Edirne ve civar bölgelere yayılmıştır. On dokuzuncu yüzyılda İstanbul’da kırk civarında Rifaî tekkesi bulunmaktaydı. Rifaî tarikatının esasları Ahmet er-Rifaî tarafından belirlenmiştir. Rifaî tarikatınagirmek isteyen kişi öncelikle şeyhe tören eşliğinde biat etmektedir. Müritten ilk istenen, şeriatın isteklerini yerine getirmesi ve bolca nafile ibadet etmesidir. Müridin Hakk’a ulaşabilmesi için Hz. Peygamber’e çokça salavat getirmesi istenir. Çünkü Hakk’a Hz. Muhammed (s.a.v.) kapısından gidilir. Rifaîlikte oturarak ve ayakta yapılan cehri zikirler vardır.

Parçaya göre Rifaîlik için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) En çok bilineni siyah taç denilen başlık olan çeşitli sembolleri vardır.
B) Anadolu’da benimsenerek hızlı bir yayılma göstermiştir.
C) Kurucusu olan Ahmet er-Rifaî tarikatın esaslarını da
belirlemiştir.
D) Bu tarikata girmenin belirli koşulları ve kuralları bulunmaktadır.
E) Kendilerine has zikir şekilleri ve Hakk’a erişme yolları vardır.

Soru 6

Tasavvuf; sözlükte, saf olmak ve ilk safta bulunmak gibi anlamlara gelir. Tasavvufu benimseyen kimselere sufi denir. Daha sonraki dönemlerde sufiler mutasavvıf olarak da adlandırılmıştır. Terim olarak ise; İslam’ı, kulluğun gerektirdiği şekilde ahlak esasları ve nefis terbiyesi üzerinde yoğunlaşarak yaşama biçimi olarak tanımlanır. Tasavvufu kalbe yalnızca Allah (c.c.) sevgisini yerleştirmek ve nefsi kötü duygulardan arındırma olarak tanımlayan mutasavvıflar da vardır.

Bu parçada tasavvufla ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

A) Kaynaklarına B) Sözlük anlamına
C) Terim anlamına D) Benimseyen kişilere
E) Tarihi dönemlerine

Soru 7

Alevilik-Bektaşilik geleneğinde cem hizmetleriyle ilgili aşağıdakilerden hangi eşleştirme yanlıştır?

A) Mürşit (Dede): Cem erkânının başkanlığını yapar.
B) Gözcü: Cemin sessiz ve sakinlik içinde geçmesini sağlar. Cemin bekçisidir.
C) Çerağcı (Delilci): Cemevinde bulunan aydınlatma araçlarını yakar.
D) Sakacı: Cemevinde şerbet, saka suyu gibi şeylerin dağıtımını sağlar.
E) Meydancı: Cemde tevhit, düvazde imam, mersiye, semah, nevruziye söyler.

Soru 8
 KavramTanım
INefs-i EmmareKötülüğü emreden ve bundan zevk alan nefistir.
IINefs-i LevvameKötülükten pişman olup af dileyen nefistir.
IIINefs-i MutmainneAllah’tan razı olmuş nefistir.
IVNefs-i RadiyyeTatmin olmuş nefistir.
VNefs-i KâmileSeçkin, saf, temiz nefistir.

 

Tablodaki hangi tanımların yeri değişirse yanlışlık düzeltilmiş olur?

A) I ve IIB) I ve VC) III ve IV
D) III ve VE) IV ve V

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi Nakşibendiliğin özelliklerinden biri değildir?

A) Tarikatın en önemli özelliği zahirde halk ile bâtında Hak ile birlikte olmaktır.
B) Müridlerinin günlük hayatta ve zikir esnasında uyması gereken on iki ilke vardır.
C) Buhara yakınlarında bir köyde dünyaya gelen Bahaeddin Nakşibend’e nispet edilir.
D) Rehber olarak kabul edilen ve temel ahlak prensiplerini
öğretenlere dede denir.
E) Cehri zikir, halvet ve semâ bulunmaz; bunların yerine gizli zikir ve rabıta vardır.

Soru 10

Aşağıdakilerden hangisi tasavvuf düşüncesinin “Tasavvuf Dönemi”ne katkı yapmış isimlerden biri değildir?

A) Zünnun-i Mısrî B) Beyazıt Bestamî
C) İmam Gazâlî D) Cüneyd Bağdâdî
E) Dâvûd-i Karsî

Soru 11

Hacı Bektaş-ı Veli, Makâlât adlı eserinde, insanın Allah’a (c.c.) dört kapı kırk makamdan geçerek ulaşabileceğini ifade etmektedir. Dört kapı kırk makam, aynı zamanda İslam dininin temel değerlerini de yansıtmaktadır. Hoca Ahmet Yesevi’nin “Fakrname” adlı eserinde işlenen dört kapıya kendi yorumunu da ekleyerek bu eserin öğretisini Hacı Bektaş-ı Veli Anadolu’ya taşımıştır.

Aşağıdakilerden hangisi Hacı Bektaş-ı Veli’nin bahsettiği dört kapıdan biri değildir?

A) Şeriat Kapısı B) Marifet Kapısı
C) Tarikat Kapısı D) Tevhid Kapısı
E) Hakikat Kapısı

Soru 12

Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki size merhamet edilsin.” (Hucurât suresi, 10. ayet.)

Aşağıdaki ayetlerden hangisi içerik bakımından bu ayetten farklıdır?

A) “Eğer müminlerden iki grup birbiriyle kavgaya tutuşursa hemen aralarını düzeltin; ikisinden biri diğerinin hakkına tecavüz etmiş olursa -Allah’ın emrine geri dönünceye kadar- haksızlığa sapanlara karşı savaşın; dönerlerse aralarındaki anlaşmazlığı adaletle çözüme bağlayın ve herkese hakkını verin. Allah hakkı yerine getirenleri sever.” (Hucurât suresi, 9. ayet.)
B) “Eğer karı kocanın arasının açılmasından endişe eder- seniz, erkeğin ailesinden bir hakem, kadının ailesinden bir hakem gönderin. İki taraf (arayı) düzeltmek isterlerse, Allah aralarındaki dargınlık yerine geçim verir. Şüphesiz, Allah hakkıyla bilendir, hakkıyla haberdardır.” (Nisâ suresi, 35. ayet.)
C) “Yeminlerinizden dolayı Allah’ı (O’nun adını), iyilik etmenize, O’ndan sakınmanıza ve insanların arasını düzeltmenize engel kılmayın. Allah işitir ve bilir.” (Bakara suresi, 224. ayet.)
D) Onların fısıldaşmalarının birçoğunda hayır yoktur. Ancak bir sadaka verilmesini yahut bir iyilik yapılmasını ya da insanların arasının düzeltilmesini isteyenler müstesnadır. Kim Allah’ın rızasını elde etmek için bunu yaparsa biz ona ileride büyük bir karşılık vereceğiz.” (Nisâ suresi, 114. ayet.)
E) “İçinizden yardım sever ve zengin olanlar akrabaya, yoksullara ve Allah yolunda hicret edenlere artık bir şey vermeyeceğiz diye yemin etmesinler. Bağışlasınlar, hoş görsünler; Allah’ın sizi bağışlamasını arzu etmez misiniz? Allah çok bağışlayıcıdır, çok esirgeyicidir.” (Nûr suresi, 22. ayet.)

Soru 13

“Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki size merhamet edilsin.” (Hucurât suresi, 10. ayet.)

Aşağıdakilerden hangisi bu ayetten çıkarılacak kardeşlik ilkesine uygun bir davranıştır?

A) Suizanda bulunmak
B) Anlaşmazlıkları çözüme kavuşturmak
C) Kul hakkını ihlal etmek
D) Haksızlıkta ısrar edenin yanında yer almak
E) Haksızlıkta ısrar edene selamı kesmek

Soru 14

Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki size merhamet edilsin.” (Hucurât suresi, 10. ayet.)

Ayetin asıl konusu nedir?

A) AdaletB) KardeşlikC) İtaat
D) BağışlamaE) Sorumluluk

Soru 15

“Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki size merhamet edilsin.” (Hucurât suresi, 10. ayet.)

Aşağıdakilerden hangisi ayette vurgulanan kardeşlik hukukuna uygun bir davranış değildir?

A) Hastalandığında ziyaret etmek
B) İhtiyaç anında borç vermek
C) Sahip olduklarına haset etmek
D) İyiliği için dua etmek
E) Karşılaşınca selam vermek

Soru 16

Aşağıda Alevilik ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Sözlükte; Ali’ye mensup, Ali’ye ait, Ali taraftarı gibi anlamlara gelmektedir.
B) Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından sonra Hz. Hüseyin’in halife olması gerektiğini savunan anlayıştır.
C) Kültürümüzde Alevilik-Bektaşilik kavramları çoğu kez birlikte kullanılır.
D) Bektaşilik, Hacı Bektaş-ı Veli’nin görüş ve düşünceleri çerçevesinde oluşan tasavvufi bir yorumdur.
E) Alevilik ve Bektaşilik’te, Hz. Ali ve Ehl-i beyt sevgisi en önemli unsurlardandır.

Soru 17

Aşağıdakilerden hangisi tasavvufi düşünce için söylenemez?

A) Tasavvuf, kelime ve sistem olarak Hz. Peygamber zamanında mevcut değildi.
B) Tasavvufi düşünce Hz. Peygamberin emriyle oluşturulmuştur.
C) Tasavvufi yorumlar, Müslümanların sahip olduğu farklı bakış açılarından oluşmuştur.
D) Anadolu’nun İslamlaşmasında tasavvufi düşüncenin büyük etkisi olmuştur
E) Tasavvufi düşüncede ahlak en önemli konular arasında yer alır.

Soru 18

"Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin. Allah'a karşı gelmekten sakının ki size merhamet edilsin." (Hucurat suresi, 10. ayet)

Aşağıdaki hadislerden hangisi bu ayetin altı çizili ibaresiyle doğrudan ilgilidir?

A) ". Müslüman kardeşini küçük görmesi kişiye kötülük olarak yeter"
B) "İnsanların en şerlisi, kötülüğünden korunmak için insanlaın kendisini terk ettiği kişidir."
C) "Sizden biri, kendisi için istediğini Müslüman kardeşi için de istemedikçe iman etmiş olamaz."
D) "El sıkışın içinizdeki kin gitsin, birbirinize hediyeler verin sevginiz artsın ve düşmanlıklar yok olsun."
E) Hz. Peygamber, "Size, namaz, oruç ve sadakadan daha faziletli olan bir şeyi bildireyim mi? diye sordu. Sahabe evet deyince "İki kişinin arasını düzeltmektir..." buyurdu

Soru 19

Aşağıdakilerden hangisi cemin yapılışı esnasında gerçekleştirilen uygulamalardan biri değildir?

A) Kurban kesilmesi
B) Dede'nin posta oturması
C) İlahiler eşliğinde semah dönülmesi
D) Hz. Muhammed'e salavatlar okunması
E) Deyişler arasında Nas suresinin okunması

Soru 20

Alevîlik - Bektaşîlik düşüncesinde Muharrem ayını önemli kılan tarihi olay aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hz. Âdem'in tövbesinin bu ayda kabul edilmesi
B) Hz. İbrahim'in, atıldığı ateşten bu ayda kurtulması
C) Hz. Hüseyin ve yol arkadaşlarının bu ayda şehit edilmesi
D) Hz. Nuh'un, gemisini Cûdi Dağı'nın üzerine bu ayda demirlemesi
E) Hz. Yusuf'un, kardeşleri tarafından atıldığı kuyudan bu ayda kurtulması
Seçilen
Soru
Sayısı
0
1234
4 Sayfada Toplam 72 soru listeleniyor