(I)İnsanın sahip olduğu para, mal ve mülk gibi maddi değerler Allah’ın (c.c.) kullarına verdiği nimetlerdir. (II)Nimetlere karşı şükür borcumuz vardır. (III)Nimetlerin şükrü onları yerli yerinde kullanmakla olur. (IV)Allah (c.c.) harcamalarda ölçülü olmayı ve orta yolu tutmayı emreder. (V)Ölçülü duygular ölçülü davranışları ortaya çıkarır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
• “… Birbirinizin gıybetini yapmayın; herhangi biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? Bak bundan tiksindiniz!..” (Hucurât suresi, 12. ayet.)
• “Allah Resulü ‘Gıybet nedir biliyor musunuz?’ diye sordu. Sahabe ‘Allah ve Resulü daha iyi bilir.’ cevabını verdiler. Resulullah ‘Kardeşini hoşlanmadığı bir şeyle anmandır.’ buyurdu. ‘Ya kardeşimde o söylediğim durum varsa ne dersin?’ diye sorulunca Resulullah ‘Söylediğin şey eğer onda varsa gıybet etmişsindir. Şayet yoksa ona iftira etmiş olursun.’ buyurdu.” (Müslim, Birr, 70.)
• Hz. Aişe (r.a.) anlatıyor: “Bir gün Hz. Peygamber’e bir insanı, davranışlarını taklit ederek anlattım. Bunun üzerine Allah’ın Elçisi: ‘Karşılığında bana dünyayı verseler bile, kimsenin taklidini yapmam; bundan asla hoşlanmam.’ diye buyurdu.” (bk. Ebû Dâvûd, Edeb, 40.)
Verilen ayet ve hadislerden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Beslenme insan sağlığı ve yaşam kalitesini etkilediği gibi Müslümanın Rabbiyle olan ilişkilerini de etkiler. Hz. Peygamber aşırı beslenmeden kaçınılmasını öğütlemiş, insanlara ölçülü beslenmeyi tavsiye etmiştir: “İnsanoğlu mideden daha kötü bir kap doldurmamıştır. Hâlbuki birkaç lokma insanın belini doğrultmasına yeter. Eğer mutlaka dolduracaksa (midesinin) üçte birini yemeğe, üçte birini içeceğe ayırsın ve diğer üçte birini de nefes alıp vermek için boş bıraksın.” (Tirmizî, Zühd, 47.)
Bu parçadan hareketle asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
“Bir gemiyi paylaşan ve bir kısmı üstte bir kısmı altta bulunan insanları düşünün. Altta bulunanlar, su ihtiyaçlarını karşılamak için gemiyi delmek istediklerinde, üsttekiler buna mani olmazlarsa gemi batar ve hepsi birden boğulur; eğer engel olurlarsa hepsi de kurtulur.” (Buhârî, Şirket, 6.)
Bu hadis-i şerife göre Hz. Peygamber İslam’ın hangi ilkesinden bahsetmektedir?
“…sizi vasat bir ümmet yaptık...” (Bakara suresi, 143. ayet) ayetinde altı çizili söze karşılık gelebilecek anlam aşağıdakilerden hangisi kesinlikle olamaz?
“Ey iman edenler! Erkekler diğer erkeklerle alay etmesinler; onlar kendilerinden daha hayırlı olabilirler; kadınlar da diğer kadınlarla alay etmesinler; alay edilen kadınlar edenlerden daha hayırlı olabilirler. Birbirinizi ayıplamayın, birbirinize kötü ad takmayın. İman ettikten sonra fâsıklıkla anılmak ne kötüdür! Günahlarına tövbe etmeyenler yok mu, işte zalimler onlardır. Ey iman edenler! Zannın çoğundan sakının; çünkü zannın çoğu günahtır. Gizlilikleri araştırmayın, birbirinizin gıybetini yapmayın; herhangi biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? Bak bundan tiksindiniz! Allah’a itaatsizlikten de sakının. Allah tövbeleri çokça kabul eden ve merhameti sonsuz olandır.” (Hucurât suresi, 11-12. ayetler.)
Bu ayetlerde insanların karşılıklı hak ihlalleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
(I) Tüm bilge insanlar hayatlarında itidali, orta yolu tutturmayı hedeflemişlerdir. (II) Bu aynı zamanda Hz. Peygamber’in Müslümanlara tavsiye ettiği bir ilkedir. (III) Ölçülü olmanın en güzel örnekleri peygamberlerdir. (IV)Peygamberlerin hayatları insani faziletlerle doludur. (V) Onlar doğruluktan ayrılmamış ve günah işlememişlerdir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
“Eli sıkı olma, büsbütün eli açık da olma. Sonra kınanır ve çaresiz kalırsın.” (İsrâ suresi, 29. ayet.)
“Söz ve davranışlarında ileri gidip haddi aşanlar helâk oldular.” (Müslim, İlim, 47/4.)
Verilen ayet ve hadisten hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Aşağıdaki hadislerden hangisi içerik bakımından Hucurât suresi, 11-12. ayetlerden farklıdır?
“Ey iman edenler! Zannın çoğundan sakının; çünkü zannın çoğu günahtır. Gizlilikleri araştırmayın, birbirinizin gıybetini yapmayın; herhangi biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? Bak bundan tiksindiniz! Allah’a itaatsizlikten de sakının. Allah tövbeleri çokça kabul eden ve merhameti sonsuz olandır.” (Hucurât suresi, 12. ayet.)
Bu ayetteki altı çizili sözün anlamca karşılığı aşağıdakilerin hangisinde yoktur?
Değerler sisteminin oluşumunda hak, hukuk, sevap, günah, sabır, dürüstlük gibi ilkelerle sevgi, utanma, merhamet gibi duygular başrolü oynar. Bu değerlerden utanma duygusu, ahlakın vicdanlara yerleşmesinde önemli bir işlev görür. Utanma duygusunu kaybeden insanda, güzel ahlaka karşı duyarsızlık baş gösterir. Hz. Peygamberin; “Utanmıyorsan dilediğini yap!’’ (Buhârî, Edebü’l-Müfred, s. 597.) anlamındaki hadis-i şerifi bu bakımdan son derece anlamlıdır.
Bu parçada vurgulanan asıl husus aşağıdakilerden hangisidir?
Aşağıdakilerden hangisi ayette altı çizili ifadeye bir örnek değildir?
Hz. Mevlânâ’ya göre, toplumdaki birlik ve beraberliğin devamı için gerekli olan husus, toplum fertlerinin yardımlaşma ve dayanışma içinde olmasıdır. Çünkü birlikten ve yardımlaşmadan güç doğar, dağınıklıktan ise zaaf oluşur. Toplumun birlik, beraberlik ve huzur içinde yaşayabilmesi için gerekli olan diğer husus ise fertlerin birbirlerini anlamaya çalışmasıdır. Bazen toplumun birçok ferdi aslında aynı düşünce ve hedefte olmasına rağmen ön yargılardan kurtulamadığı için diğer insanları anlayamaz ya da yanlış anlar.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdaki cümlelerden hangisi getirilmelidir?
Aşağıdaki ifadelerden hangisi “Her doğan İslam fıtratı üzere doğar...” (Buhârî, Cenâiz, 92.) hadisiyle çelişir?
(I) İslam ahlakı insanı yüceltmeyi, tutum ve davranışlarında olgunluğa ulaştırmayı amaçlar. (II) Ölçülü olmanın en güzel örnekleri peygamberlerdir. (III) Davranışlardaki olgunluğa erdem denir. (IV) Erdemli olmak ölçülü olmaktır. (V) Ölçülü olmak da dengeli hareket etmek ve aynı zamanda tutum ve davranışlarda aşırılıktan uzak durmaktır.
• “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve doğru söz söyleyin.” (Ahzâb suresi, 70. ayet.)
• “Kardeşine bir söz söylediğinde o sana inanırken senin ona yalan söylemiş olman ne büyük bir ihanet!”
(Ebû Dâvûd, Edeb, 71.)
• “Her kim Allah’a ve Resulüne inanıyorsa ya hayır söylesin ya da sussun.” (Müslim, İman, 74.)
Verilen ayet ve hadislerde aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?
İsraf genel olarak tutum ve davranışlarda ölçü dışına çıkmaktır. Yaygın olarak maddi imkânları gereksiz yere tüketmek ve savurganlık anlamında kullanılır. İsraf eden kimseye müsrif denir. Kur’an-ı Kerim’de Yüce Allah’ın ölçüsüz davrananları sevmediği belirtilir. Kur’an-ı Kerim’e göre gerçek müminler israf ve cimrilikten uzak durur, harcamalarında dengeli davranırlar. Bir ayette bu husus şöyle ifade edilir: “Onlar, harcadıklarında ne israf ne de cimrilik edenlerdir. Onların harcamaları, bu ikisi arası dengeli bir harcamadır.” (Furkân suresi, 67. ayet.)
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
Aşağıdaki hadislerden hangisi İslam’ın gayesinin güzel ahlak olduğunu en açık şekilde vurgular?
Aşağıdakilerden hangisi bu ayetlerde anlatılan olumlu davranışlardan değildir?
Ölçülü olmak aşırılıktan uzak durmaktır. Hangi alanda olursa olsun aşırılığın her türlüsü kötüdür. Allah (c.c.) İslam’dan önceki din mensuplarını dinlerinde aşırılığa gitmemeleri konusunda uyarmıştır. Bu inançlar bağlamında görülen tevhitten sapma, şirki benimseme, insanları ilah edinme ve peygamberlerini gereğinden fazla yüceltme gibi tutumlar İslam’a göre birer aşırılık örneğidir.
Bu parçada özellikle aşağıdakilerden hangisi beklenmektedir?
