Türkiye’de şehir içi raylı sistem 116 yıl önce başlamıştır. 1955 yılına gelindiğinde İstanbul’daki raylı sistemin toplam uzunluğu 130 km’ ye ulaşmış fakat daha sonra politik sebeplerle tüm raylı sistem sökülerek kara yolu taşımacılığına geçilmiştir.

Hâlen İstanbul’da 32 km hafif raylı, 75 km TCDD banliyö ve 8 km Taksim metrosu olmak üzere toplam 115 km şehir içi raylı yolcu taşıma sistemi vardır. İzmir’de l0 km, Ankara’da 24 km, Konya’da 18 km, Bursa’da 18 km ve Eskişehir 15 km aktif raylı sistem mevcut olup Ankara, İstanbul, Kayseri ve Adana’da yeni hat çalışmaları devam etmektedir.

MESLEK ELMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

Raylı sistem içinde yer alan mesleklerde görev alacak kişilerin; mesleğiyle ilgili etik ilkelere göre hareket edebilen, fiziksel ve ruhsal açıdan sağlıklı bir yapıya sahip, ilk yardım bilgisi, işçi sağlığı ve iş güvenliği hakkında bilgi sahibi olmaları gerekmektedir.

Raylı sistem inşaatçısı olmak isteyenlerin; seyahat edebilecek, şantiyelerde çalışabilecek, kar mücadelesi yapabilecek, kaza ve olay mahalli vb. ağır tabiat şartlarında çalışabilecek durumda, dikkatli ve iş disiplinine uygun hareket edebilen, makine ve teçhizat kullanma becerisine sahip özellikte kimseler olması gerekir.

Raylı sistem makinecisi; meslek ahlakına uygun hareket edebilen, dikkatli, düzenli, sabırlı, sorumluluk alabilen ve iş disiplinine sahip nitelikte olmalıdır. Bu meslek elemanı haberleşme (telsiz, telefon, işaret fişeği vb.) araçları kullanmak durumundadır. Bunun yanında el aletlerini kullanma becerisine sahip olmalıdır.

Raylı sistem elektrik-elektronikçisi; malzeme bilgisi ve el becerisine sahip, problem çözme becerisi olan, dinleme ve görsel yeteneği kuvvetli kişidir.

Raylı sistem işletmecisi; dikkatli, düzenli, sabırlı, sorumluluk alabilen ve iş disiplinine sahip nitelikte olmadır. Aynı zamanda başarılı bir meslek elemanı yeniliklere açık olmalı, etkili ve güzel konuşmalı, güler yüzlü ve insan ilişkilerine özen göstermelidir. Bu meslek elemanı iyi bir bilgisayar kullanma bilgisine sahip, bunun yanında trafik işletme sistemlerini, sinyalizasyon, elektrifikasyon, haberleşme (telsiz, telefon, faks vb.) araçları ve sistemleri hakkında genel bilgileri sahip olmalı ve bu araçları da kullanabilmelidir.

Raylı sistem mekatronikçisi; dikkatli, düzenli, sabırlı, sorumluluk alabilen ve iş disiplinine sahip olmadır. Başarılı bir meslek elemanı yeniliklere açık, problem çözme becerisine, dinleme ve görsel yeteneğe sahip olmalıdır. Malzeme bilgisi ve el becerisine, iyi bir bilgisayar kullanma bilgisine ve trafik işletme sistemleri, sinyalizasyon, elektrifikasyon, haberleşme (telsiz, telefon, faks vb.) araçları ve sistemleri hakkında bilgi sahibi olmak ve bu araçları da kullanmak durumundadır.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

​Raylı sistem inşaatçısı çoğunlukla açık ortamlarda ve arazilerde çalışır. Raylı sistem inşaatçısının, hareketli olarak çalışmayı seven, dinamik ve takım çalışmasına uygun hareket edebilen, sürekli öğrenmeyi seven, sorumluluk alabilen ve kendini yenileyebilen niteliklere sahip olması gerekir.

Raylı sistem makinecisi, genellikle taşıt üzerinde sürücü olarak ya da taşıt veya vagon üzerinde açık havada, atölye vb. yerlerde çalışır.

Raylı sistem elektrik-elektronikçisi, genellikle arazi ve bina içinde çalışır.

Raylı sistem işletmecisi, zamanının çoğunu kapalı ortamda çalışarak geçirir. Bu meslek elemanı trafik işletme sistemlerini ve haberleşme (sinyalizasyon, telsiz, telefon, faks vb.) araçlarını ve sistemlerini kullanır.

Raylı sistem mekatronikçisi, taşıt veya vagon üzerinde açık havada, atölye vb. yerlerde çalışır. Vagonların elektrik-elektronik, hidrolik ve pnomatik ve haberleşme sistemlerinin bakım onarımı işlerini yapar.

İŞ BULMA İMKÂNLARI

2004–2005 öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığının TCDD ile yapmış olduğu protokol ile açılan Raylı Sistemler Teknolojisi alanı mezunları, yapılan iş birliği sayesinde büyük ölçüde TCDD’ nin ihtiyaç duyduğu elemanlar olarak yetişecek bu kurumda iş imkânı bulabileceklerdir.

Ayrıca son yıllarda özellikle büyük şehirlerde belediyelerin işletmesinde bulunan hafif raylı sistemler ve tramvay gibi toplu taşıma hatlarının uzunlukları sürekli artmakta ve bu alanda ciddi yatırımlar yapılmaktadır. Raylı Sistemler Teknolojisi alanından mezun olanlar, belediyelere bağlı bulunan hafif raylı sistemler ve tramvay işletmelerinde çalışabilecekleri gibi bu sektöre yeni girmeye başlayan özel kurum ve kuruluşlarda da çalışma imkânı bulabilirler.

EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI

İstanbul, Eskişehir, Sivas, Erzincan ve Adapazarı’ndaki ilgili meslek liselerinde Raylı Sistemler Teknolojisi alanında programlar açılmıştır. Bu alandan mezun öğrencilere 4.Seviye Raylı Sistem alanında diploma ve meslek dallarında sertifika verilecektir.

Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından yatay ve dikey geçişler olabilecektir.

Bu alanda meslek yüksekokulunda öncelikle ön lisans seviyesinde eğitim verilmektedir.

Ayrıca mezun olan öğrenciler teknik eğitim fakültelerinde ve mühendislik fakültelerinde kariyer yapabileceklerdir.