MESLEK ALANLARINI TANIYALIM
Gıda Teknolojisi
ALANIN TANITIMI
Gıda Teknolojisi alanı; tarım ve hayvancılığa dayalı ham maddeleri, modern teknolojileri uygulayarak işleyen ve güvenli gıda üretimini sağlamak için duyusal, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik yönden gıda kontrol hizmetlerini gerçekleştirerek tüketime uygun gıda maddeleri üreten ve insan beslenmesine sunan bir teknoloji dalıdır.Ülkemizin Avrupa Birliği uyum çalışmaları kapsamında ele alınan en önemli sektörlerden birisi de gıda sektörüdür.
Son yıllarda dünyada gıda sektöründe izlenen modernizasyon, yeni teknolojik buluşlar, yeni gıda formülleri, ürünlerin çeşit yönünden giderek artması, tüketici damak zevkinin ve sosyal yaşantının değişmesi, ambalajlamada tüketicinin giderek aradığı üstün “albeni” niteliğinin ya da “arz” biçiminin önem kazanması, gramajda çeşitlenme ihtiyacının doğması gibi faktörler gıda endüstrisinde ilkel yöntemlerin terk edilmesini, çağdaş teknolojiye ağırlık verilmesini gerektirmektedir.
Gıda sektöründe üretim kalitesinin artırılması iyi bir teknolojiye ambalajlama, uygun muhafaza, dağıtım ve depolama sistemine bağlıdır.
Tarımda yaşanan gelişmeler gıda sektörüne de yansımış, bitkisel ve hayvansal gıdaların üretimini artırmıştır. Süt, et, yumurta, hububatlar, sebze meyveler, çay, yağlı tohumlar, deniz ürünleri ve işleme tesisleri yurt geneline yaygınlaşmıştır. Buna bağlı olarak da işlenmiş gıda ürünlerinin ihracatının gıda sektörünün gelişmesine büyük katkıları olmuş, gıda ürünlerimizin dış satımından sağlanan döviz girdileri bugün hiç küçümsenmeyecek boyutlara ulaşmıştır.
Türkiye’de gıda sanayisinin dış gelişmelere paralel olarak gelişmesi, kaliteli üretimin artması ve dış pazarda rekabet etmesi çok hızlı olan bilimsel ve teknik gelişmelerin yakından izlenmesine, uygun teknoloji transferine, çeşitli ve kaliteli ürünlerin üretimine bağlıdır.
Ayrıca ülkemizdeki gıda sektörlerinin problemlerini çözmek ve dünya ölçeğinde hak edilen yere gelmek için gıda sektöründe yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur. Bu amaçla 27.05.2004 yılında 5179 sayılı “Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname” yürürlüğe girmiştir. Gıda sektöründe ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü) ve HACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları Standardı) gibi kalite sistemleri uygulanmaktadır. Sektörle ilgili “Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği”, “Gıda Üretim ve Satış Yerleri Hakkındaki Yönetmelik”, AB Gıda Mevzuatı gibi ulusal ve uluslararası yasalar, tebliğler ve yönetmelikler vardır. EOQ (Avrupa Kalite Kontrol Örgütü) vb. kuruluşlar da gıda sektörünün gelişmesine olumlu yönde etkilemiştir.
Gıda sektörünün uluslararası standartlarda kaliteli ürün üretme ve pazarlama çabaları işletmelerde oto kontrol laboratuvarlarının artışı dolayısıyla eğitimli, nitelikli ve yetişmiş eleman ihtiyacını artırmaktadır.
MESLEK ELMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Gıda laboratuvar teknisyeni olmak isteyenlerin;
İş disiplinine sahip,
Laboratuvara ait araç ve donanımların kullanımına özen gösteren,
Gıda sektöründe çalışmasına engel herhangi bir bulaşıcı hastalığı ve/veya hastalığın taşıyıcısı olmayan,
El ve parmaklarını ustalıkla kullanan,
Göz ve el koordinasyonunu sağlayan,
Dikkatli ve sorumluluk sahibi,
İş güvenliğine dikkat eden,
Hijyen ve sanitasyon kurallarını uyan,
Yaşam boyu öğrenme isteği olan,
Mesleki eğitim almış kimseler olmaları gerekir.
Süt ve süt ürünleri operatörü, hububat ve hububat ürünleri operatörü, çay üreticisi ve operatörü, sebze meyve ve ürünleri operatörü, sofralık zeytin ve zeytinyağı operatörü olmak isteyenlerin;
İş disiplinine sahip,
Üretimde kullanılan alet ve donanımların kullanımına özen gösteren,
Vücut yapısı güçlü ve sağlıklı,
Gıda sektöründe çalışmasına engel herhangi bir bulaşıcı hastalığı ve/veya hastalığın taşıyıcısı olmayan,
Gözlerini ve ellerini birlikte ustalıkla kullanabilen,
Dikkatli ve tedbirli, ekip çalışmasına yatkın,
Hijyen ve sanitasyon kurallarını uyan,
İş güvenliğine dikkat eden,
Mesleki eğitim almış kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
İş, genel olarak ayakta yapılır. Meslek elemanları gıda, kimya, ziraat mühendisleri, biyologlar, veterinerler ve gıda teknikerleriyle iletişimde bulunurlar. İş başında mesleklerinin gerektirdiği özel kıyafetler giyerler.
Çalışma esnasında dikkatli olmadıkları takdirde yanma, kayma, düşme, kesilme, elektrik çarpması ve doğal gaz zehirlenmeleri gibi kazalarla karşılaşabilirler.
Çalışma saatleri gündüz veya gece-gündüz vardiyalı olabilir.
Gıda laboratuvar teknisyenleri, kamu ve özel gıda kontrol laboratuvarlarında görev yaparlar. Laboratuvar ortamı kapalı ve temizdir.
Süt ve süt ürünleri operatörü, hububat ve hububat ürünleri operatörü, çay üreticisi ve operatörü, sebze meyve ve ürünleri operatörü, sofralık zeytin ve zeytinyağı operatörü; gıda maddesi üreten fabrikalar ve imalâthanelerde görev yaparlar. Gıda üretim ortamı temiz, sıcak/serin, ıslak, rutubetli, kokulu tozlu ve gürültülü olabilir.
Çalıştığı gıda üretim alanlarına göre çeşitli donanımlar, ham madde ve yardımcı maddeler kullanırlar.
İŞ BULMA İMKÂNLARI
Gıda laboratuvar teknisyenleri, gıda üretimi yapan fabrikalarının laboratuvarlarında, özel gıda kontrol laboratuvarları vb. yerlerde iş imkânı bulabilmektedirler.
Hizmet sektöründe marketler, yemek fabrikaları, pastaneler vb. yerlerde de kalite kontrol elemanı olarak çalışabilirler. İş yerlerinde belli bir süre çalışanlar, laboratuvar sorumlusu olabilmektedirler.
Süt ve süt ürünleri operatörü, hububat ve hububat ürünleri operatörü, çay üreticisi ve operatörü, sebze meyve ve ürünleri operatörü, sofralık zeytin ve zeytinyağı operatörü, gıda üretimi yapan fabrikalar ve imalâthanelerde çalışabilirler. Gıda sektöründe gelişmiş teknolojilerden yararlanarak üretim yapan işletmelerin çoğalması bu alanda nitelikli eleman ihtiyacını sürekli kılacaktır.
İş yerlerinde belli bir süre çalışanlar, çeşitli bölümlerde üretim sorumlusu olarak çalışabilmektedirler.
EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI
Süt ve süt ürünleri operatörü, hububat ve hububat ürünleri operatörü, çay üreticisi ve operatörü, sebze meyve ve ürünleri operatörü, sofralık zeytin ve zeytinyağı operatörü ve gıda laboratuvar teknisyenleri eğitim ve kariyer imkânlarının aynısına sahiptirler.
Meslek eğitimi, 2005–2006 eğitim öğretim yılından itibaren meslek liselerinin gıda teknolojisi alanında diploma programında verilir.
Lise öğrenimlerini bu alanda tamamlayan öğrenciler, ÖSS’de başarılı oldukları takdirde dört yıllık fakültelerin (lisans) ilgili bölümlerine girebilecekleri gibi, sınavsız geçiş hakkından yararlanarak iki yıllık meslek yüksekokullarına (ön lisans) da devam edebilirler. Meslek yüksekokullarını başarıyla bitirenler, ÖSYM tarafından yapılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde, alanları ile ilgili dört yıllık fakültelerde de öğrenim görebilirler.
Mesleki eğitim merkezleri, çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan illerde ve meslek dallarında aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim vermek ve çeşitli meslek kursları açmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla açılan eğitim kurumlarıdır.
Halk eğitimi merkezleri, yaşam boyu öğrenme perspektifi içerisinde her zaman ve her yerde uygulanabilecek yaygın eğitim programları ile her yaş ve düzeyde bireylere eğitim sunmaktadır.
Mesleki eğitim merkezlerinde, Gıda Teknolojisi alanında eğitim verilmektedir. Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından dolayı yatay ve dikey geçişler olabilecektir.
Gıda sektöründe üretim kalitesinin artırılması iyi bir teknolojiye ambalajlama, uygun muhafaza, dağıtım ve depolama sistemine bağlıdır.
Tarımda yaşanan gelişmeler gıda sektörüne de yansımış, bitkisel ve hayvansal gıdaların üretimini artırmıştır. Süt, et, yumurta, hububatlar, sebze meyveler, çay, yağlı tohumlar, deniz ürünleri ve işleme tesisleri yurt geneline yaygınlaşmıştır. Buna bağlı olarak da işlenmiş gıda ürünlerinin ihracatının gıda sektörünün gelişmesine büyük katkıları olmuş, gıda ürünlerimizin dış satımından sağlanan döviz girdileri bugün hiç küçümsenmeyecek boyutlara ulaşmıştır.

Türkiye’de gıda sanayisinin dış gelişmelere paralel olarak gelişmesi, kaliteli üretimin artması ve dış pazarda rekabet etmesi çok hızlı olan bilimsel ve teknik gelişmelerin yakından izlenmesine, uygun teknoloji transferine, çeşitli ve kaliteli ürünlerin üretimine bağlıdır.
Ayrıca ülkemizdeki gıda sektörlerinin problemlerini çözmek ve dünya ölçeğinde hak edilen yere gelmek için gıda sektöründe yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur. Bu amaçla 27.05.2004 yılında 5179 sayılı “Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname” yürürlüğe girmiştir. Gıda sektöründe ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü) ve HACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları Standardı) gibi kalite sistemleri uygulanmaktadır. Sektörle ilgili “Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği”, “Gıda Üretim ve Satış Yerleri Hakkındaki Yönetmelik”, AB Gıda Mevzuatı gibi ulusal ve uluslararası yasalar, tebliğler ve yönetmelikler vardır. EOQ (Avrupa Kalite Kontrol Örgütü) vb. kuruluşlar da gıda sektörünün gelişmesine olumlu yönde etkilemiştir.
Gıda sektörünün uluslararası standartlarda kaliteli ürün üretme ve pazarlama çabaları işletmelerde oto kontrol laboratuvarlarının artışı dolayısıyla eğitimli, nitelikli ve yetişmiş eleman ihtiyacını artırmaktadır.
MESLEK ELMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Gıda laboratuvar teknisyeni olmak isteyenlerin;
İş disiplinine sahip,
Laboratuvara ait araç ve donanımların kullanımına özen gösteren,
Gıda sektöründe çalışmasına engel herhangi bir bulaşıcı hastalığı ve/veya hastalığın taşıyıcısı olmayan,
El ve parmaklarını ustalıkla kullanan,
Göz ve el koordinasyonunu sağlayan,
Dikkatli ve sorumluluk sahibi,
İş güvenliğine dikkat eden,
Hijyen ve sanitasyon kurallarını uyan,
Yaşam boyu öğrenme isteği olan,
Mesleki eğitim almış kimseler olmaları gerekir.
Süt ve süt ürünleri operatörü, hububat ve hububat ürünleri operatörü, çay üreticisi ve operatörü, sebze meyve ve ürünleri operatörü, sofralık zeytin ve zeytinyağı operatörü olmak isteyenlerin;
İş disiplinine sahip,
Üretimde kullanılan alet ve donanımların kullanımına özen gösteren,
Vücut yapısı güçlü ve sağlıklı,
Gıda sektöründe çalışmasına engel herhangi bir bulaşıcı hastalığı ve/veya hastalığın taşıyıcısı olmayan,
Gözlerini ve ellerini birlikte ustalıkla kullanabilen,
Dikkatli ve tedbirli, ekip çalışmasına yatkın,
Hijyen ve sanitasyon kurallarını uyan,
İş güvenliğine dikkat eden,
Mesleki eğitim almış kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Çalışma esnasında dikkatli olmadıkları takdirde yanma, kayma, düşme, kesilme, elektrik çarpması ve doğal gaz zehirlenmeleri gibi kazalarla karşılaşabilirler.
Çalışma saatleri gündüz veya gece-gündüz vardiyalı olabilir.
Gıda laboratuvar teknisyenleri, kamu ve özel gıda kontrol laboratuvarlarında görev yaparlar. Laboratuvar ortamı kapalı ve temizdir.
Süt ve süt ürünleri operatörü, hububat ve hububat ürünleri operatörü, çay üreticisi ve operatörü, sebze meyve ve ürünleri operatörü, sofralık zeytin ve zeytinyağı operatörü; gıda maddesi üreten fabrikalar ve imalâthanelerde görev yaparlar. Gıda üretim ortamı temiz, sıcak/serin, ıslak, rutubetli, kokulu tozlu ve gürültülü olabilir.
Çalıştığı gıda üretim alanlarına göre çeşitli donanımlar, ham madde ve yardımcı maddeler kullanırlar.
İŞ BULMA İMKÂNLARI
Gıda laboratuvar teknisyenleri, gıda üretimi yapan fabrikalarının laboratuvarlarında, özel gıda kontrol laboratuvarları vb. yerlerde iş imkânı bulabilmektedirler.
Hizmet sektöründe marketler, yemek fabrikaları, pastaneler vb. yerlerde de kalite kontrol elemanı olarak çalışabilirler. İş yerlerinde belli bir süre çalışanlar, laboratuvar sorumlusu olabilmektedirler.
Süt ve süt ürünleri operatörü, hububat ve hububat ürünleri operatörü, çay üreticisi ve operatörü, sebze meyve ve ürünleri operatörü, sofralık zeytin ve zeytinyağı operatörü, gıda üretimi yapan fabrikalar ve imalâthanelerde çalışabilirler. Gıda sektöründe gelişmiş teknolojilerden yararlanarak üretim yapan işletmelerin çoğalması bu alanda nitelikli eleman ihtiyacını sürekli kılacaktır.
İş yerlerinde belli bir süre çalışanlar, çeşitli bölümlerde üretim sorumlusu olarak çalışabilmektedirler.
EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI
Süt ve süt ürünleri operatörü, hububat ve hububat ürünleri operatörü, çay üreticisi ve operatörü, sebze meyve ve ürünleri operatörü, sofralık zeytin ve zeytinyağı operatörü ve gıda laboratuvar teknisyenleri eğitim ve kariyer imkânlarının aynısına sahiptirler.
Meslek eğitimi, 2005–2006 eğitim öğretim yılından itibaren meslek liselerinin gıda teknolojisi alanında diploma programında verilir.
Lise öğrenimlerini bu alanda tamamlayan öğrenciler, ÖSS’de başarılı oldukları takdirde dört yıllık fakültelerin (lisans) ilgili bölümlerine girebilecekleri gibi, sınavsız geçiş hakkından yararlanarak iki yıllık meslek yüksekokullarına (ön lisans) da devam edebilirler. Meslek yüksekokullarını başarıyla bitirenler, ÖSYM tarafından yapılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde, alanları ile ilgili dört yıllık fakültelerde de öğrenim görebilirler.
Mesleki eğitim merkezleri, çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan illerde ve meslek dallarında aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim vermek ve çeşitli meslek kursları açmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla açılan eğitim kurumlarıdır.
Halk eğitimi merkezleri, yaşam boyu öğrenme perspektifi içerisinde her zaman ve her yerde uygulanabilecek yaygın eğitim programları ile her yaş ve düzeyde bireylere eğitim sunmaktadır.
Mesleki eğitim merkezlerinde, Gıda Teknolojisi alanında eğitim verilmektedir. Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından dolayı yatay ve dikey geçişler olabilecektir.
ALANDA YER ALAN MESLEK DALLARI
OKULDA EĞİTİM VERİLEN DİĞER MESLEK ALANLARI
OKUL TÜRLERİ /
MESLEK LISESI /
[Adalet]
[Aile ve Tüketici Hizmetleri]
[Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi]
[Bilişim Teknolojileri]
[Biyomedikal Cihaz Teknolojileri]
[Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı]
[Çocuk Gelişimi ve Eğitimi]
[Denizcilik]
[El Sanatları Teknolojisi]
[Elektrik-Elektronik Teknolojisi]
[Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri]
[Gazetecilik]
[Gemi Yapımı]
[Gıda Teknolojisi]
[Moda Tasarım Teknolojileri]
[Grafik ve Fotoğraf]
[Güzellik Hizmetleri]
[Halkla İlişkiler]
[Harita-tapu-kadastro]
[Hasta ve Yaşlı Hizmetleri]
[İnşaat Teknolojisi]
[İtfaiyecilik ve Yangın Güvenliği]
[Kimya Teknolojisi]
[Konaklama ve Seyahat Hizmetleri]
[Kuyumculuk Teknolojisi]
[Laboratuvar Hizmetleri]
[Makine ve Tasarım Teknolojisi]
[Matbaa Teknolojisi]
[Metal Teknolojisi]
[Metalürji Teknolojisi]
[Mobilya ve İç Mekân Tasarımı]
[Motorlu Araçlar Teknolojisi]
[Muhasebe ve Finansman]
[Pazarlama ve Perakende]
[Plastik Teknolojisi]
[Radyo-televizyon]
[Raylı Sistemler Teknolojisi]
[Seramik ve Cam Teknolojisi]
[Tarım]
[Tekstil Teknolojisi]
[Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme]
[Uçak Bakım]
[Ulaştırma Hizmetleri]
[Yiyecek İçecek Hizmetleri]
[Hayvan Yetiştiriciliği ve Sağlığı]
[Yenilenebilir Enerji Teknolojileri]
[Sağlık Hizmetleri]
[Maden Teknolojisi]
[Geleneksel Türk Sanatları]
[Plastik Sanatlar]
[Havacılık ve Uzay Teknolojisi]
[Mikromekanik]
[Siber Güvenlik]