Seramik insanlık tarihi kadar eski, köklü bir uğraş olarak günümüze kadar uzanır. Bilim ve teknolojinin doruk noktaya ulaştığı günümüzde seramik, plastik sanatların bir dalı olarak sanatla, günlük yaşantıdaki teknik ürünlerle endüstride, bilimsel çalışmalarla en fazla gelişen alanlardan biri olmuştur.

Anadolu toprakları klasik seramik sanatı için zengin kaynaklara sahiptir. Günümüzde seramik alanındaki eğitim düzeyi açısından Avrupa ülkeleri ile Türkiye arasında fark bulunmamaktadır.

Seramik ve çini sanatları ülkemizin birçok bölgesinde birbirine bağlantılı ve geniş bir sektör olarak varlığını sürdürmekte ve bu alanda önemli çalışmalarda bulunulmaktadır.

Seramik, yüksek ısıda pişirilmiş topraktır. Geleneksel anlamda seramik ürünler inorganik endüstriyel ham maddelerin belirli oranlarda karıştırılıp şekillendirildikten sonra pişirilerek sertleştirilmesi suretiyle elde edilen malzemelerdir. İnsanlık ta¬rihi incelendiğinde, dünyanın en eski ürünleri arasında seramiği görmekteyiz.

Seramik, kaplama malzemeleri, sağlık gereçleri, sofra ve süs eşyası ile elektrik yalıtımında kullanılan teknik seramiklerle, fayans ve porselenlerden oluşmaktadır.

Seramik sektörü özellikle 1990’lı yılların ba¬şından itibaren hızla büyüyen ve gelişen, bugün 1.5 milyar doları aşan bir ticaret hacmi¬ne ulaşmıştır. Türk seramik sektörü, Türkiye sanayinin yurt dışında rekabet deneyimine sahip en önemli sektörlerinden biri olma özelliğini de göstermektedir. % 95 oranında yer¬li ham madde kullanımıyla üretim yapan ve 20 yılda dünyanın en önemli üretici ve ihracat¬çıları arasına girmiştir. İhracatının% 60’a yakınını AB ülkelerine gerçekleştiren Türk se¬ramik sektörü, en çok Almanya, İngiltere, ABD, İsrail ve Fransa’ya ihracat yapmaktadır.

Seramik sektörü içinde en yüksek ihracat ve üretim oranı seramik kaplama malzemeleri ürün grubundadır. Bugün, seramik sağlık gereçleri sektörü, üretiminin yaklaşık % 70’ini ihraç etmekte¬dir. Türkiye bu sektörde Avrupa’da en fazla ihracat yapan ülke konumundadır.

2003 yılında Türk seramik sağlık gereçleri sektörü bir önceki yıla göre değer bazında % 24, miktar bazında ise % 12 artışla 115.3 milyon dolar ve 84 bin ton ihracat gerçekleştirmiştir. Seramik sağlık gereçleri ihracatında en önemli ülkeler sırasıyla İngiltere, Almanya, ABD, Bulgaristan ve İspanya’dır.

Halen 24 üreticinin faaliyet gösterdiği sektörün, üretim faaliyetinin % 40‘ı Bilecik-Eskişehir, % 20’si İzmir-Aydın, % 15’i Kütahya-Uşak, % 25’i ise Çanakkale bölgesinde gerçekleştirilmektedir. Fiili olarak 20 bin kişinin istihdam edildiği seramik sektörünün istihdam kapasitesi, bu sektöre hizmet veren yan sektörler ve ham madde üreten firmalar da düşünüldüğünde 150 bine kadar ulaşmaktadır.

Sonuç olarak; Türkiye her geçen yıl, ihracat yaptığı ülkelerdeki pazar payını artırarak ve yeni pazarlarla kalıcı ilişkiler kurarak gösterdiği etkin başarılarla dünyanın önde gelen ihracatçı ülkesi olma yolunda hızla ilerlemektedir. İleriki yıllarda da Türk seramik sektörü ihracatındaki gelişimin artarak devam edeceği düşünülmektedir. Türkiye’nin seramik üretiminde kullanılan ham maddeler bakımından zengin bir ülke olması, yetişmiş insan gücü ve önemli pazarlara coğrafi yakınlığı nedeniyle, Türk firmalarının uluslararası pazarlardaki genişlemesi büyük bir hızla sürecektir.

Cam; inorganik sayılan ham maddelerin oluşturduğu karışımların, yüksek sıcaklıklarda eritilerek oda sıcaklığında hızlı biçimde şekil verilerek soğutulan, şeffaf, kırılgan, amorf (yarı düzenli) yapıda ileri teknoloji ürünü bir malzemedir.

Cam sanayisi, ülkemiz ihracatında önemli bir yere sahiptir. Sektör özelinde bakıldığında sektörde ihracatın ithalattan yüksek olduğu görülmektedir.

Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları, üretiminin dörtte birden fazlasını ihraç etmektedir. İhracatın çoğu Avrupa ülkelerine gerçekleşmektedir. Sektörde dış ticaret yapısının istikrarlı ve sağlam bir görünüm sergilediği söylenebilir.​

Cam sektörü başta düz cam ve cam ev eşyası olmak üzere, yurt içi talebin üzerinde bir üretim potansiyeline sahiptir. Bu nedenle ihracat, cam sektörü için hayatî bir önem taşımaktadır.

Türk cam sanayisi, dünya genelindeki yeniden yapılanma ve yoğun rekabete paralel olarak iş gücü verimliliğini artırmaya yönelik önlemleri almaktadır. Sektörde çalışma standartları ve iş gücü maliyeti Türkiye ortalamasının üzerindedir. Ancak verimliliği ve maliyetleri kontrol etme zorunluluğu, büyümeye rağmen istihdamda son yıllarda daralmaya neden olmuştur.

Günümüzde cam, hâlen binlerce yıl öncesinde olduğu gibi beceri gerektiren geleneksel el imalatı yöntemleri (üfleme yöntemi) ile üretilmektedir. İstanbul, Denizli, Sinop, Kütahya, İzmir, Antalya, Eskişehir, Konya’da gelişmiş ve gelişmekte olan cam sektöründe yetişmiş ara elaman ihtiyacı bulunmaktadır.

Türk cam sanayisi gerek ülke imalât sanayisinde, gerek dünya cam sanayisi esas alındığında gelişmiş bir sanayi dalıdır. Türk cam sanayisi, dünya üretiminde dördüncü, Avrupa Birliği ülkelerinin toplam üretiminde ise ikincidir.

MESLEK ELMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

Seramik ve Cam Teknolojisi alanı altında yer alan çeşitli dallarda teknisyen olmak isteyenlerin araştırmacı ve yeni teknolojik bilgileri öğrenmeye açık, estetik görüş sahibi, el ve gözlerini eş güdümle kullanabilen yaratıcı, zamanı iyi kullanarak pratik ve hızlı çalışabilen, iş ve işyeri çalışma prensiplerine uymaya özen gösteren, sabırlı ve sorumluluk sahibi, uzun süre ayakta durabilecek kadar bedenen güçlü kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Seramik ve Cam Teknolojisi alanı altında yer alan dallardan mezun olan öğrenciler; mesleği ile ilgili dallarda faaliyet gösteren fabrika ve atölyelerdeki görevlerde çalışır. Ayrıca kendi iş yerini açarak mesleği ile ilgili çalışmaları yapabilir.

Çalışma koşulları, faaliyet gösterilen dala ve ürün çeşidine göre farklılıklar gösterir. Seramik sektörünün üretim departmanları tozlu, nemli, yüksek ısıya sahip ve aynı zamanda gürültülüdür. Ortamda malzeme ile ilgili uygun koşulların hazırlanmış olması, öncelikle çalışan kişiyi iş kazalarına ve yaralanmalara karşı koruyacaktır. Bunun yanı sıra sıcaklık, nem, ışık, hava sirkülasyonu, kullanılacak araç gereç, donanım ve malzeme çalışma alanlarına uygun olarak oluşturulduğunda çalışma verimi daha çok olacaktır. Çalışma, birinci derecede malzeme ile ilgili olup başkaları ile sözel iletişime çok fazla gereksinim duyulmaz.

Cam üretimi yapılan ortam gürültülü, tozlu, yağlı ve yüksek ısı altındadır. Önlem alınmadığı takdirde cam kesmesi ve yanık problemleriyle karşılaşılmaktadır. Cam imalatçıları; cam fabrikaları ve cam atölyeleriyle ekip halinde çalışırlar. Cam ham madde departmanında çalışan kişiler koruyucu gözlük, maske ve eldiven kullanmazlarsa çeşitli solunum yolu rahatsızlıklarıyla karşılaşabilirler. Donanım ve donanımın çalışma şartlarına uygun hazırlanmış olması gerekir.

İŞ BULMA İMKÂNLARI

Seramik sektöründe, kamu ve özele ait işletmelerinin model üretimi, dekorlama, sırlama, alçı ve kalıp bölümlerinde çalışabilirler. Kendi adlarına atölyede açabilirler. Mesleki eğitimini tamamlayarak mezun olan öğrencilerimiz Seramik sektörüne ait;

 Seramik,

 Fayans ve yer karosu,

 Vitray,

 Porselen,

 Tuğla – kiremit,

 Ak çini alanlarında üretim yapan seramik fabrikalarının çeşitli departmanlarında çalışabilirler.

Ülkemizde özellikle Ankara, Eskişehir, Kütahya, Bozüyük, Söğüt, Çanakkale, Çan, İzmit, İzmir, İstanbul, Avanos ve Denizli yörelerinde seramik sektörünün çeşitli alanlarında üretim yapan fabrika ve atölyelerde iş bulabilirler.

Ülkemizde cam imalatçılığına yönelik belli başlı büyük fabrikaların bulunmasının yanı sıra irili ufaklı cam atölyeleri de mevcuttur. Bu fabrika ve atölyelerde, özellikle camda ikincil işlemler denilen cam indirme, tezyinat, vitray gibi cam dekorlama ve cam süsleme alanlarında yetişmiş elemanlara yoğun talep vardır.

Ayrıca mezunlar cam sektörünün muhtelif eşya yapımı, ısıcam imalatı, tıbbi cam üretimi, züccaciye cam eşya imalatı, gözlük optik camı, oto camı, fırın camı, pencere camı, ayna, levha ve plaka düz cam imalatı gibi alanlarda iş bulabilmektedirler. Kendi atölyelerini açarak çalışabilirler.

EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI

Meslek yüksekokullarının (2 yıllık ön lisans)

 Seramik

 Çini İşlemeciliği

 Cam – Seramik

 Endüstriyel Seramik

 Mimari Dekoratif Sanatlar bölümlerine sınavsız geçiş hakkına sahiptir.



Ayrıca bu ön lisans programlarını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından yapılan dikey geçiş sınavında DGS başarılı oldukları takdirde

 Seramik Mühendisliği

 Seramik Öğretmenliği

 Seramik Sanatları

 Seramik

 Seramik ve Cam

 Cam Ana sanat Dalı

 Eski Çini Onarımları

 Geleneksel Türk El Sanatları Öğretmenliği dört yıllık lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.



Mesleki eğitim fakültelerinin (4 yıllık lisans) seramik öğretmenliği (özel yetenek sınavından geçerek) bölümünü okuyarak alan öğretmeni olabilirsiniz. Eğitim fakültelerinin (4 yıllık lisans) resim öğretmenliği (özel yetenek sınavından geçerek) bölümünü okuyarak resim öğretmeni olabilirsiniz.



Güzel Sanatlar Fakültelerinin (4 yıllık lisans)

 Seramik

 Heykel

 Grafik

 Animasyon

 İç mimari

 Cam Ana Sanat Dalı bölümlerine (özel yetenek sınavından geçerek) girerek yüksek öğrenim yapabilirsiniz.

Mesleki eğitim merkezleri, çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan illerde ve meslek dallarında aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim vermek ve çeşitli meslek kursları açmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla açılan eğitim kurumlarıdır.

Halk eğitimi merkezleri, yaşam boyu öğrenme perspektifi içerisinde her zaman ve her yerde uygulanabilecek yaygın eğitim programları ile her yaş ve düzeyde bireylere eğitim sunmaktadır.

Mesleki eğitim merkezlerinde, Seramik ve Cam Teknolojisi alanında eğitim verilmektedir. Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından yatay ve dikey geçişler olabilecektir.